تاریخچه اسکنرهای داخل دهانی و آینده آنها

اسکنرهای داخل دهانی دستگاه‌هایی هستند که برای ثبت تصاویر دیجیتالی از دندان‌ها و بافت‌های دهان بیمار استفاده می‌شوند. این اسکنرها از فناوری نوری برای ثبت تصاویر بسیار دقیق از داخل دهان و ایجاد مدل‌های دیجیتالی از دندان‌ها و ساختارهای اطراف آن استفاده می‌کنند. اسکنرهای داخل دهانی مزایای بسیاری نسبت به روش‌های سنّتی (و غیر دیجیتالی) قالب‌گیری دارند؛ آن‌ها سریع‌تر و راحت‌تر برای بیمار هستند و دقت و صحّت بیشتری ارائه می‌دهند. علاوه بر این، مدل‌های دیجیتال را می‌توان به‌راحتی به اشتراک گذاشت و دستکاری کرد که این موضوع امکان ارتباط بهتر میان متخصصان دندانپزشکی و برنامه‌ریزیِ درمانی کارآمدتر را فراهم می‌کند. اسکنرهای داخل دهانی معمولاً در دندانپزشکی برای طیف وسیعی از کاربردها از جمله دندانپزشکی ترمیمی، ارتودنسی و دندانپزشکی ایمپلنت استفاده می‌شوند. در این مقاله به تاریخچه اسکنرهای داخل دهانی و آینده آنها پرداخته‌ایم.

تاریخچه اسکنرهای داخل دهانی

اسکنرهای داخل دهانی دستگاه‌هایی هستند که در دندانپزشکی برای ثبت شکل و رنگ سه بعدی دندان‌ها و ساختارهای دهان استفاده می‌شوند. بعداً می‌توان از این اطلاعات برای طراحی و ایجاد ترمیم‌های دندانی، وسایل ارتودنسی و سایر دستگاه‌های دندانی استفاده کرد. محبوبیت آنها نیز در میان دندانپزشکان، دندانسازان، جراحان فک و صورت و حتی در سایر زمینه‌های مراقبت‌های بهداشتی از جمله بهداشتِ گوش، بینی و گلو (ENT) رو به افزایش است.

در اینجا تاریخچه مختصری از سیر تکوین اسکنرهای داخل دهانی آورده شده است:

1987: اولین اسکنر داخل دهانی به نام CEREC 1 توسط Dentsply Sirona عرضه شد. این کمپانی برای ایجاد یک مدل سه بعدی از دندان‌ها از یک دوربین فیلم‌برداری و پودر بازتابنده استفاده کرد اما این روند کند بود و به کارِ دستی بسیار نیاز داشت.

دهۀ 1990: چندین اسکنر داخل دهانی دیگر از جمله «Oraltronics» و «Lava Chairside Oral Scanner» عرضه شدند. این اسکنرها از یک دستگاهِ قلم‌نوری‌شکل با دوربینی برای ثبت شکل دندان‌ها استفاده می‌کردند.

اوایل دهۀ 2000: اسکنرهای داخل دهانی با پیشرفت تکنولوژی محبوبیت بیشتری پیدا کردند. نوع «CEREC AC» با استفاده از یک دوربین دیجیتال برای ثبت شکل دندان‌ها و یک نرم‌افزار کامپیوتری برای ایجاد یک مدل سه بعدی معرفی شد.

اواسط دهۀ 2000: اسکنرهای داخل دهانی شروع به استفاده از «میکروسکوپ هم‌کانون» کردند. تکنیکی که از پرتوهای لیزر برای ایجاد تصویر سه بعدی از دندان‌ها استفاده می‌کند. این تکنیک، امکان تصویربرداری سریع‌تر و دقیق‌تر را فراهم کرد.

بیشتر بدانید: نرم‌افزارهای اسکنرهای دندانپزشکی

اواخر دهۀ 2000: اسکنرهای داخل دهانی به تکامل و بهبود ادامه دادند و برخی از اسکنرها از «مثلث‌بندی» برای ثبت شکل سه بعدی دندان‌ها استفاده کردند. فناوری مثلث‌سازی از لیزر برای ایجاد شبکه‌ای روی دندان‌ها استفاده می‌کند. این در حالی است که اسکنر از بازتاب‌های چنین شبکه‌ای برای ایجاد یک مدل سه بعدی بهره می‌گیرد.

دهۀ 2010: اسکنرهای داخل دهانی به طور گسترده‌ای در دندانپزشکی مورد استفاده قرار گرفتند و چندین شرکت شروع به ارائه انواع مختلف اسکنر کردند. برخی از اسکنرها از «نور ساختاریافته» برای ثبت شکل سه بعدی دندان‌ها استفاده می‌کردند، در حالی که برخی دیگر از دوربین‌های «مدت پرواز» (time-of-flight) برای ایجاد یک مدل سه بعدی بهره گرفتند.

امروزه اسکنرهای داخل دهانی ابزار مهمی در دندانپزشکی مدرن هستند که امکان تشخیص سریع‌تر و دقیق‌تر، برنامه‌ریزی درمان و ساخت ترمیم‌های دندانی را فراهم می‌کنند. اسکنرهای داخل دهانی با فناوری‌های جدید مانند هوش مصنوعی و یادگیریِ ماشینی (Machine Learning) که قابلیت‌ها، سهولت استفاده و دقت آن‌ها را ارتقا می‌دهد، به تکامل خود ادامه می‌دهند.

آینده اسکنرهای داخل دهانی

تجربه بیماران از اسکن داخلی دهان با اسکنر داخل دهانی و تکنولوژی اسکن داخل دهانی در سال‌های اخیر به‌سرعت پیشرفت کرده است. بسیاری از اسکنرها امروزه زمان اسکن سریع‌تر، دقت بهتر و ویژگی‌های پیشرفته‌تری مانند تصویربرداری رنگی و واکنش لحظه‌ای دارند. اسکن داخل دهانی می‌تواند تجربه کارآمدتر، دقیق‌تر و راحت‌تری برای بیماران و دندانپزشکان فراهم کند. همگام شدن نرم‌افزارهای اسکنرهای داخل دهانی با هوش مصنوعی (AI) یکی از مهم‌ترین پیشرفت‌های این حوزه هستند.

نسل جدید اسکنرهای یوجوی از پیشگامان استفاده از هوش مصنوعی هستند و دیگر کمپانی‌های معتبر نیز به این سو حرکت خواهند کرد. به این ترتیب، دیگر نیازی به ویرایش یا اسکن مجدد نخواهد بود و هوش مصنوعی هر گونه تصاویر زائد را هنگام اسکن حذف خواهد کرد. پیشبینی می‌شود که اسکنرهای داخل دهانی در آینده بسیار بیشتر از امروز در دسترس بیماران و دندانپزشکان قرار بگیرند و این تکنولوژی جزئی از لوازم ضروری دندانپزشکی شود.

سوالات متداول تاریخچه اسکنرهای داخل دهانی و آینده آنها

نخستین اسکنر داخل دهانی در چه سالی ساخته شد؟

اولین نمونه اسکنر داخل دهانی در سال 1987 به بازار عرضه شد. این ابزارها به مرور زمان پیشرفت کردند و از سال 2010 به صورت گسترده مورد استفاده قرار گرفتند.

آینده اسکنرهای داخل دهانی به چه سمتی می‌رود؟

همگام شدن با پیشرفت‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی احتمالاً مهم‌ترین تغییرات پیش روی اسکنرهای داخل دهانی هستند.